Page 40 - 2009

Έκθεση Εργασιών 2009 39
17. Xαρακτηρισμός απομονώσεων και μοριακή ανίχνευση του ιού της τριστέ-
τσας των εσπεριδοειδών.
Έγινε μοριακός χαρακτηρισμός νέων απομονώσεων του ιού της τριστέτσας των εσπε-
ριδοειδών (Citrus tristeza virus, CTV) που προέρχονταν από περιοχές στις οποίες για πρώ-
τη φορά καταγράφηκε ο ιός. Η πρώτη αφορά σε θερμοκηπιακή μονάδα καλλωπιστικών
φυτών Citrus calamondin από την Πρέβεζα και η δεύτερη σε κτήμα δένδρων λεμονιάς
από τον Πόρο. Έγινε ανάλυση των απομονώσεων με αντίστροφη μεταγραφή-αλυσιδωτή
αντίδραση της πολυμεράσης (RT-PCR) χρησιμοποιώντας δημοσιευμένους εκκινητές. Επε-
τεύχθη ενίσχυση τμήματος 520 νουκλεοτιδίων μεταξύ των γονιδίων p20 και p23 του 3’
άκρου του γονιδιώματος του ιού. Στη συνέχεια έγινε ανάλυση πολυμορφισμού μήκους
θραυσμάτων περιορισμού (RFLP) των προϊόντων της PCR με τα ένζυμα AluI και RsaI που
επιτρέπουν τον διαχωρισμό μεταξύ των ομάδων στις οποίες κατατάσσονται τα στελέχη
του ιού και τέλος αλληλούχηση των δυο κλώνων DΝΑ των προϊόντων της PCR (Macrogen
Inc.). Διαπιστώθηκε ότι οι νέες απομονώσεις ανήκουν σε διαφορετική ομάδα από αυτή
ων ήπιων στελεχών που είχε προσδιοριστεί για τις απομονώσεις πορτοκαλιάς από την
Αργολίδα και Κρήτη στο παρελθόν.
(Χρηστίνα Βαρβέρη και Ν.Μ. Βασιλάκος)
18.Μελέτη της σταθερότητας της ανθεκτικότητας διαγονιδιακών φυτών κα-
πνού έναντι του ιού του κροταλίσματος του καπνού.
Ο ιός του κροταλίσματος του καπνού (Tobacco rattle virus, TRV) είναι το τυπικό μέλος
του γένους Tobravirus και το γονιδίωμά του αποτελείται από δύο τμήματα RNA. Οι ιοί του
γένους Tobravirus μεταδίδονται από νηματώδεις και προκαλούν ασθένειες σε σημαντικές
καλλιέργειες, υποβαθμίζοντας την ποιότητα των προϊόντων και επιφέροντας σοβαρές οι-
κονομικές απώλειες. Αρκετές προηγούμενες εργασίες είχαν σαν στόχο την δημιουργία δι-
αγονιδιακών φυτών ανθεκτικών στον TRV με χρήση της στρατηγικής της ανθεκτικότητας
προερχόμενης από το παθογόνο. Σύμφωνα με τη στρατηγική αυτή πραγματοποιείται γε-
νετική τροποποίηση φυτών με την ενσωμάτωση ιϊκών αλληλουχιών στο γονιδίωμά τους
που εξασφαλίζει ανθεκτικότητα έναντι του ιού από τον οποίο έχει προέλθει η εισαχθείσα
αλληλουχία. Η σύγχρονη προσέγγιση για την απόκτηση ανθεκτικότητας προερχόμενης
από το παθογόνο βασίζεται στο φαινόμενο της RNA σίγησης που αποτελεί έναν ενδο-
γενή μηχανισμό άμυνας των φυτών έναντι των ιών αλλά και γενικότερα ξένων προς τον
φυτικό οργανισμό νουκλεοξέων. Η RNA σίγηση ενεργοποιείται με την αναγνώριση της
διπλής αλυσίδας RNA που παράγεται στο φυτικό κύτταρο κατά την ιϊκή μόλυνση και οδη-
γεί στην εξειδικευμένη καταστροφή οποιασδήποτε αλληλουχίας που παρουσιάζει υψηλή
ομολογία προς το παραπάνω διπλής αλυσίδας RNA.
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι παράγοντες όπως η θερμοκρασία, το στάδιο ανά-
πτυξης και η μόλυνση των διαγονιδιακών φυτών με ιό διαφορετικό αυτού για τον οποίο
έχουν κατασκευασθεί να είναι ανθεκτικά (ετερόλογος ιός) επηρεάζουν την μέσω RNA
σίγησης ανθεκτικότητα των φυτών έναντι των ιών. Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα
αυτά, διαγονιδιακά φυτά καπνού τα οποία παρασκευάσθηκαν σε προηγούμενη εργασία
και επέδειξαν ανθεκτικότητα τόσο μετά από μηχανική μόλυνση με τον TRV όσο και σε δο-
κιμές μετάδοσής του με νηματώδεις, χρησιμοποιούνται για τη μελέτη της επίδρασης των