Page 146 - ektheseis 2012
Basic HTML Version
144
του ταμιευτήρα καθιστούν το συγκεκριμένο αγρο-οικοσύστημα εξαιρετικά ευάλωτο στη ρύπανση από
αγροχημικά. Αντικείμενο του EcoPest είναι να αναπτύξει, να παρουσιάσει και να εφαρμόσει μια
οικονομικά βιώσιμη στρατηγική για την ορθολογική χρήση γεωργικών φαρμάκων και λιπασμάτων,
μέσω του ελέγχου των εισροών και της αποτελεσματικής αντιμετώπισης των σχετικών κινδύνων.
του προγράμματος είναι η υποβολή βιώσιμων προτάσεων προς τους αρμόδιους για
την περιβαλλοντική και αγροτική πολιτική φορείς, προκειμένου να συνεισφέρει το πρόγραμμα με τα
αποτελέσματα του στην ανταπόκριση της χώρας στις τρέχουσες απαιτήσεις και τις μελλοντικές
νομοθετικές ρυθμίσεις. Ακόμη, η εμπειρία από την εφαρμογή της Οδηγίας αξιοποιείται άμεσα για την
ανάπτυξη του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την εφαρμογή της Οδηγίας στη χώρα μας.
Στα πλαίσια υλοποίησης του Προγράμματος αρχικά καθορίστηκε η βάση αναφοράς στην περιοχή
υλοποίησης του έργου όσον αφορά στις εισροές αγροχημικών (γεωργικών φάρμακων και λιπάσματων),
στις συγκεντρώσεις ρύπων στα νερά και στο έδαφος, εγκαταστάθηκε το δίκτυο περιβαλλοντικής
παρακολούθησης και έγινε καταγραφή προβλημάτων φυτουγείας και περιβαλλοντικών δεδομένων της
περιοχής και για τις μελετούμενες καλλιέργειες (βιομηχανική τομάτα, βαμβάκι και αραβόσιτο). Ακολούθως,
τέθηκαν οι αρχές εφαρμογής των συστημάτων χαμηλών εισροών (LCM), συντάχθηκαν τα αντίστοιχα
Πρωτόκολλα και οι Οδηγίες Φυτοπροστασίας, εφαρμόστηκαν στην περιοχή νέες πρακτικές εφαρμογής
γεωργικών φαρμάκων και καθορίστηκαν οι απολύτως απαραίτητες ποσότητες χρήσης λιπασμάτων.
Παράλληλα, αναπτύχθηκε στρατηγική υποκατάστασης των πλέον επικίνδυνων γεωργικών φαρμάκων με
εναλλακτικά πιο φιλικά προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον και υλοποιήθηκε Σχέδιο Διαχείρισης
στερεών και υγρών αποβλήτων φυτοπροστασίας (πλαστικά κενά συσκευασίας γεωργικών φαρμάκων και
υπόλοιπα ψεκαστικού υγρού).
Στα πλαίσια υλοποίησης του EcoPest έγινε έλεγχος και συντήρηση των ψεκαστικών μηχανημάτων
που χρησιμοποιούνται στην περιοχή και αναπτύχθηκε στρατηγική/πρωτόκολλο ελέγχου διασποράς
του ψεκαστικού νέφους μετά από μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν στον αγρό μετά τις επισκευές
των ψεκαστικών μηχανημάτων της περιοχής και αντικατάστασης των συμβατικών ακροφυσίων με
ακροφύσια χαμηλής διασποράς (low drift nozzles). Ένα σημαντικό μέρος του έργου περιελάμβανε
δράσεις κατάρτισης τόσο του ερευνητικού προσωπικού που συμμετείχε στο έργο σε νέα λογισμικά
συστήματα εκτίμησης περιβαλλοντικού κινδύνου από εξειδικευμένους επιστήμονες του εξωτερικού
(FOOTWAYS S.A.), όσο και των καλλιεργητών και γεωπόνων της περιοχής σε όλα τα απαιτούμενα
αντικείμενα από την Οδηγία 2009/128/ΕΕ από την επιστημονική ομάδα υλοποίησης του
προγράμματος. Για τις ανάγκες του έργου παρήχθη από τις επιστημονικές ομάδες εκπαιδευτικό υλικό,
εκδόθηκαν οδηγίες φυτοπροστασίας (βαμβάκι, καλαμπόκι, βιομηχανική τομάτα), πρωτόκολλα
χαμηλών εισροών στο καλαμπόκι, στο βαμβάκι και στη βιομηχανική τομάτα, γενικό πρωτόκολλο
χαμηλών εισροών φυτοπροστασίας και φυλάδια ενημέρωσης τρων αγροτών και γεωπόνων, τα οποία
διανεμήθηκαν στα άτομα που κρίθηκαν ως απόλυτης προτεραιότητας για την περιοχή. Επιπλέον στο
πλαίσιο της στοχευόμενης περιβαλλοντικής παρακολούθησης που εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια του
έργου, έγινε εγκατάσταση δικτύου λήψης δειγμάτων, προσδιορίστηκαν τα επίπεδα οργανικών και
ανόργανων ρύπων σε νερό και έδαφος, διενεργήθηκαν βιοδοκιμές τοξικότητας σε υδρόβιους
οργανισμούς και σε οργανισμούς εδάφους και έγινε καθορισμός και παρακολούθηση δεικτών
περιβαλλοντικής ποιότητας και εφαρμόγής της Οδηγίας καθώς και σύγκριση των ευρημάτων πριν και
μετά την εφαρμογή των LCM. Από τη σύγκριση των αποτελεσμάτων πριν και μετά την εφαρμογή των
συστημάτων χαμηλών εισροών, προέκυψε γενικά βελτίωση στους δείκτες περιβαλλοντικής ποιότητας
όπως π.χ. παρατηρήθηκε μείωση της τάξης του 70% στα επίπεδα ρύπων προερχόμενων από
γεωργικά φάρμακα στα πηγάδια της περιοχής, όπως προέκυψε από τη σύγκριση δεδομένων έκαστου
έτους. Τα αποτελέσματα αυτά είναι σε πλήρη συμφωνία με τα αποτελέσματα τοξικότητας και με εκείνα
που προέκυψαν από την εφαρμογή προγραμμάτων πρόβλεψης επιπέδων ρύπων και εκτίμησης
επικινδυνότητας σε επίπεδο αγροτεμαχίου και λεκάνης απορροής (π.χ. FOOT-FS, FOOT-CRS).
Τέλος, όλη η εμπειρία που αποκομίστηκε από την υλοποίηση του EcoPest αξιοποιείται στην
υποβολή προτάσεων προς τους αρμόδιους φορείς για τη διαμόρφωση και χάραξη πολιτικής
προκειμένου να ληφθούν υπόψη για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης (ΕΣΔ) στο πλαίσιο της Κοινοτικής
Οδηγίας 2009/128/ΕΕ και της γενικότερης περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Σημειώνεται ότι το έργο EcoPest αξιολογήθηκε από την Ε.Ε. και εντάχθηκε στα πλέον
