Page 118 - 2010-2011

117
ΤΜΗΜΑ Φυτοπαθολογίας
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Μη Παρασιτικών Ασθενειών
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΡΓΟΥ Δρ Γ. Τρωγιάνος
ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Ε. Ρουκουνάκη
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΡΓΟΥ (ΕΝΑΡΞΗ - ΛΗΞΗ) 01.01.2011-31.12.2011
Π ΗΓΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Ιδιώτης (κ. Ζ. Λυκούδης του
Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών)
ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΥΨΟΣ ΕΡΓΟΥ 600 €
Π ΟΣΑ ΜΦΙ: (Σ ΥΝΟΛΙΚΟ /ΓΙΑ 2010-2011) 600 €
ΔΡΑΣΗ 4.4 Καινοτομίες για την υποστήριξη της γεωργικής παραγωγής και
την προστασία του περιβάλλοντος
ΥΠΟΔΡΑΣΗ 4.4.2 Ανάπτυξη νέων μορφών σκευασμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων ως
μέσων διαχείρισης για τη μείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης από τη
γεωργία
4.4.2.1 Εφαρμογή βιοενεργών ουσιών της ελιάς και των σταφυλιών στον έλεγχο
σημαντικών παθογόνων με μη χημικό τρόπο
Η ελευρωπαΐνη, ένας σεκοϊριδοειδής γλυκοζίτης (secoiridoid glucoside) χαρακτηριστικός των
Ολεασών (Oleaceae), αποτελεί το κύριο πολυφαινολικό συστατικό της ελιάς (Olea europaea) και είναι
μια φυσική αντιοξειδωτική ουσία με αντιμικροβιάκες ιδιότητες. Τα στέμφυλα, παραπροϊόν της
οινοποίησης αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 20% του συνολικού βάρους των σταφυλιών. Είναι
πλούσια σε πολυφαινολικά συστατικά, κυρίως στιλβένια, φλαβονειδή και φαινολικά παράγωγα τα
οποία έχουν επίσης ευεργετικά αποτελέσματα στην ανθρώπινη υγεία και στη φυτοπροστασία έναντι
σημαντικών παθογόνων. Εξετάσαμε την αντιμικροβιάκη δράση: 1) της ελευρωπαΐνης, η οποία είχε
απομονωθεί από φύλλα ελιάς 2) ενός εκχυλίσματος κατσίγαρου πλούσιου σε πολυφαινολικές ουσίες
όπως υδροξυτυροσόλη και 3) ενός εκχυλίσματος στέμφυλων επίσης πλούσιου σε πολυφαινόλες όπως
την ρεσβερατρόλη. Ειδικότερα όλα τα υπό εξέταση εκχυλίσματα έδειξαν ότι περιορίζουν την ανάπτυξη
σημαντικών παθογόνων (μύκητες και βακτήρια), συμπεριλαμβανομένου και των Xanthomonas
campestris pv. vesicatoria (Xcv), Pseudomonas syringae pv. tomato και Botrytis cinerea, Fusarium
oxysporum, Colletotrichum higginsianum, Alternaria alternata αντίστοιχα. Η ελάχιστη συγκέντρωση
αναστολής των βακτηρίων ειδικά της ελευρωπαΐνης ήταν μικρότερη ή ίση του 0,1%. Επιπλέον τα
φυσικά αυτά εκχυλίσματα έδειξαν ότι αναστέλλουν ή περιορίζουν την βλαστικότητα των σπορίων των
μυκήτων σε στερεό μέσο όπως και σε ιστούς φυτών. Ανάλογα αποτελέσματα είχαν τόσο στην
επιφυτική όσο και στην ενδοπαρασιτική ανάπτυξη των μυκηλιακών υφών σε διαφορές
αλληλεπιδράσεις παθογόνου – ξενιστή όπως στη μόλυνση φύλλων καπνού με το παθογόνο
Phytophthora parasitica (syn. nicotianae) var. nicotianae. Τέλος, οι ψεκασμοί με ελευρωπαΐνη μείωσαν
αισθητά την ανάπτυξη της βακτηριακής κηλίδωσης της πιπεριάς, της βακτηριακής στιγμάτωσης της
τομάτας και της καρκίνωσης της ελιάς.