107
του προγράμματος καθορίστηκαν οι προτεραιότητες για την ανάπτυξη νέων μοντέλων για τα σενάρια
έκθεσης που κρίθηκαν ότι είναι σε προτεραιότητα.
Επιπλέον, έχουν αναπτυχθεί δύο βάσεις δεδομένων, μία για τους παράγοντες που καθορίζουν την
έκθεση του χρήστη/ψεκαστή (Exposure Determinants database) και μία για τα δεδομένα έκθεσης
(Exposure Data database). H συμπλήρωση και των δύο βάσεων δεδομένων ολοκληρώθηκε ενώ είναι
σε εξέλιξη ο τελικός έλεγχος ώστε να είναι δυνατή η χρήση των εν λόγω δεδομένων στην ανάπτυξη
των υπολογιστικών μοντέλων.
Αναπτύχθηκαν ερωτηματολόγια για τη διεξαγωγή έρευνας και στις τέσσερις κατηγορίες
εξεταζόμενων πληθυσμών (operator, worker, bystander & resident) τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για τη
συλλογή χρήσιμων πληροφοριών σε σχέση με τη συμπεριφορά τους και τις παραμέτρους-κλειδιά που
καθορίζουν την έκθεση σε φ.π. Η εν λόγω έρευνα διεξάχθηκε κατά τη διάρκεια του 2012 στην Ελλάδα,
στην Ιταλία και στο Βέλγιο ενώ η ανάλυση των δεδομένων που συγκεντρώθηκαν είναι σε εξέλιξη. Από
τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν και αναλύθηκαν προκύπτει ότι η κατάρτιση αποτελεί καθοριστικό
παράγοντα της συμπεριφοράς των ψεκαστών κατά το χειρισμό των φ.π. και συνεπώς συμβάλλει στη
μειώση της έκθεσης τους. Αντιστοίχως, η κατάρτιση των εργατών σε αγροτικές εργασίες και η
ευαισθητοποίηση του κοινού γενικότερα σε θέματα χρήσης φ.π. αποτελούν σημαντικές συνιστώσες
για την μείωση της έκθεσης του ανθρώπου σε φ.π. Στα πλαίσια του BROWSE συγκεντρώνεται το
εκπαιδευτικό υλικό που έχει αναπτυχθεί από διάφορες Ευρωπαϊκές Χώρες στα πλαίσια
προγραμμάτων ή/και των Εθνικών Σχεδίων Δράσης των Χωρών στα πλαίσια της εφαρμογής της
Οδηγίας 2009/128/ΕΚ.
Επιπροσθέτως στο πλαίσιο του BROWSE (Reserve Fund) διεξήχθη από 01-04/10/2012 μια σειρά
πειραμάτων αγρού για τον προσδιορισμό της έκθεσης των ψεκαστών και των εργατών κατά την
εφαρμογή φ.π. με πιστόλι ψεκασμού σε θερμοκήπια (ψεκαστές), καθώς και κατά την εκτέλεση λοιπών
αγροτικών δραστηριοτήτων όπως δέσιμο και κλάδεμα (εργάτες). Τα πειράματα έγιναν σε θερμοκήπια
τομάτας και πιπεριάς στο Τυμπάκι Ηρακλείου Κρήτης. Ακολουθήθηκε η μέθοδος προσδιορισμού
έκθεσης σε ολόκληρο το σώμα (Whole Body Dosimetry) που βασίζεται στην αντίστοιχη επίσημη
μεθοδολογία του OECD. Το πειραματικό πρωτόκολλο και ο σχεδιασμός της μελέτης συντάχθηκε σε
συνεργασία με ξένους ειδικούς επιστήμονες στις εν λόγω μελέτες από το βρεττανικό φορέα FERA (Dr
R. Glass) και από τον ολλανδικό φορέα ΤΝΟ (Dr R. Gerritsen) που είναι εταίροι του BROWSE. Στην
ομάδα εργασίας εκτός των ανωτέρω επιστημόνων και της επιστημονικής ομάδας του ΜΦΙ συμμετείχε
και ως εξωτερικός συνεργάτης ο τοπικός γεωπόνος Δρ Ν. Βολακάκης για την διασφάλιση της καλής
εποπτείας και ελέγχου των γεωπονικών παραμέτρων και πρακτικών στο πεδίο. Η μελέτη
περιέλαμβανε προσδιορισμό τόσο της δυνητικής όσο και της πραγματικής έκθεσης του κορμού, της
κεφαλής και των χεριών με χρήση προστατευτικής ενδυμασίας (βαμβακερή φόρμα ως δοσίμετρο για
την δυνητική έκθεση), και εσωτερικής ενδυμασίας (βαμβακερή φανέλα και σκελέα) ως μέσο
προσομίωσης του δέρματος για τη μέτρηση της πραγματικής έκθεσης. Για την έκθεση του κεφαλιού
και των χεριών χρησιμοποιήθηκαν ως δοσίμετρα βαμβακερό καπέλο και γάντια νιτριλίου αντίστοιχα.
Για τη μελέτη της έκθεσης του ψεκαστή διεξήχθησαν 10 εφαρμογές πεδίου (1 ψεκαστής ανά
εφαρμογή) ενώ για την έκθεση του εργάτη έγιναν 4 πειράματα (3 εργάτες ανά πείραμα). Ειδικά για
τους ψεκαστές η μελέτη περιελάμβανε και παρακολούθηση-προσδιορισμό της έκθεσης κατά την
ανάμιξη φόρτωση του φ.π. Στα πειράματα χρησιμοποιήθηκαν δύο (2) σκευάσματα, ένα EC (δ.ο.
bupirimate 25% β/ο) και ένα SC (δ.ο. tebufenozide 24% β/ο), τα οποία οι ψεκαστές εφάρμοζαν
διαδοχικά στην ίδια καλλιέργεια προκειμένου να γίνει ο προσδιορισμός της έκθεσης ταυτόχρονα και
για τις δύο δ.ο. με σκοπό να μελετηθεί η επίδραση του τύπου σκευάσματος στη διαμόρφωση των
επιπέδων έκθεσης.
Επιπλέον, στο πλαίσιο της ανωτέρω πειραματικής μελέτης έγινε και δειγματοληψία φύλλων προ
και μετά της εφαρμογής των φ.π. από όλα τα θερμοκήπια τομάτας και πιπεριάς που
χρησιμοποιήθηκαν στα πειράματα με στόχο να προσδιοριστούν τα υπολείμματα στην φυλλική
επιφάνεια (Dislogible Foliar Residues, DFR), τα οποία μπορεί να μεταφερθούν στα χέρια του