Page 116 - ektheseis 2012

114
μέτρα (mitigation measures) ή με μη-χημική μέθοδο προστασίας της φυτικής παραγωγής. Προκειμένου να
εφαρμοστεί πιλοτικά αυτή η απαίτηση του Κανονισμού στην περιοχή υλοποίησης του προγράμματος
EcoPest στις καλλιέργειες βαμβακιού, αραβόσιτου & βιομηχανικής τομάτας σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε
η στρατηγική υποκατάστασης των πλέον επικίνδυνων φ.π. για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
Συγκεκριμένα, αφού ολοκληρώθηκε η κατηγοριοποίηση των δ.ο που χρησιμοποιούνται στις πιλοτικές
καλλιέργειες με βάση την βλαπτικότητα τους και αναγνωρίστηκαν όσες είναι υποψήφιες για υποκατάσταση
ορίστηκαν 10 βήματα τα οποία συνιστούν την προτεινόμενη Στρατηγική Υποκατάστασης σε συμφωνία με
το Άρθρο 50 του Κανονισμού 1107/2009. Με βάση την ποιοτική εκτίμηση της επικινδυνότητας
αναγνωρίστηκαν έξι (6) ζιζανιοκτόνες, πέντε (5) εντομοκτόνες και τρεις (3) μυκητοκτόνες δραστικές ουσίες
ως υποψήφιες για υποκατάσταση. Μετά και την ποσοτική εκτίμηση επικινδυνότητας και την ολοκλήρωση
της συγκριτικής αξιολόγησης κατέστη δυνατό να αναγνωριστούν στις περισσότερες περιπτώσεις
εναλλακτικές δ.ο. φιλικότερες για το περιβάλλον και την υγεία. Όσον αφορά στα ζιζανιοκτόνα στις
περισσότερες περιπτώσεις οι εναλλακτικές δ.ο. παρουσιάζουν ίδια τάση έκπλυσης στο έδαφος και
κινητικότητα αλλά είναι πολύ χαμηλότερης επικινδυνότητας τόσο για τους υδρόβιους οργανισμούς όσο και
για τον ψεκαστή. Για την καταπολέμηση του πράσινου σκουληκιού προτάθηκε η χρήση σκευασμάτων με
Βacillus thuringiensis αντί της χρήσης συμβατικών εντομοκτόνων σκευασμάτων. Όσον αφορά στη χρήση
μυκητοκτόνων δ.ο. δόθηκαν συστάσεις να γίνεται η χρήση σκευασμάτων θείου (εφαρμογή με ψεκασμό)
όπου αυτό ενδείκνυται ενώ προτάθηκε η χρήση διαφορετικών μυκητοκτόνων δ.ο. σε εναλλαγή στις
περιπτώσεις επαναλαμβανόμενων ψεκασμών ώστε να μην αναπτυχθεί αναπτύσσεται ανθεκτικότητα και να
προστατεύεται το περιβάλλον. Όπου διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχουν εναλλακτικά όπως στην περίπτωση
των ζιζανιοκτόνων στις καλλιέργειες του βαμβακιού και της βιομηχανικής τομάτας προτάθηκε η εφαρμογή
γραμμικών ψεκασμών έτσι ώστε να μειωθούν οι ποσότητες των γ.φ. που χρησιμοποιούνται και συνεπώς
και οι επιβαρυντικές τους επιδράσεις.
Συμπερασματικά, από την πιλοτική προσπάθεια που πραγματοποιήθηκε για την υποκατάσταση των
πλέον επικινδύνων δ.ο στα πλαίσια του έργου EcoPest είναι προφανές ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια
για μια ασφαλέστερη γεωργία εάν εφαρμοσθούν οι αρχές της συγκριτικής αξιολόγησης της επικινδυνότητας
τους και οι ορθολογικές προτάσεις υποκατάστασης εκείνων που εμφανίζουν αυξημένη επικινδυνότητα με
βάση τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά αλλά και την ποσοτικοποίηση του κινδύνου.
Τα ανωτέρω έγιναν στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου LIFE EcoPest.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ Δρ Κ.Μαχαίρα
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΡΓΟΥ 39 μήνες
ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Α. Χαριστού
ΣΧΕΤΙΚΗ ENOTHTA “ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ” 1.1.1
4.2.9 Δείκτες Επικινδυνότητας (EcoPest [LIFE07/ENV/GR/000266])
Η Οδηγία 128/2009/ΕΕ απαιτεί τον προσδιορισμό δεικτών για την παρακολούθηση της προόδου
εφαρμογής της, αλλά και για την αξιολόγηση της περιβαλλοντικής ποιότητας. Στο πλαίσιο αυτό και σαν
κύρια δράση του προγράμματος EcoPest έγινε μία προσπάθεια προσδιορισμού γενικών και ειδικών
δεικτών ορθολογικής χρήσης των γεωργικών φαρμάκων. Οι δείκτες αυτοί περιλαμβάνουν διαφορετικού
επιπέδου πολυπλοκότητας και οργάνωσης πληροφορίες, αλλά και διαφορετικής επιστημονικής και
περιβαλλοντικής βαρύτητας αποτελέσματα. Ενδεικτικά αναφέρονται οι ποσότητες γεωργικών φαρμάκων
που χρησιμοποιήθηκαν στην περιοχή πριν την εφαρμογή του προγράμματος, τα επίπεδα ρύπων στο
περιβάλλον (π.χ. ρύποι στα πηγάδια), η τοξικότητα των δειγμάτων νερού και εδάφους σε οργανισμούς
δείκτες, η διαχείριση αποβλήτων, ο προσδιορισμός του περιβαλλοντικού κινδύνου σε επίπεδο
αγροτεμαχίου και επίπεδο λεκάνης απορροής.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι προκειμένου να αξιολογηθεί η επίδραση στο περιβάλλον, σε επίπεδο