Page 120 - ektheseis 2012

118
επίδραση στους πληθυσμούς των ωφελίμων εντόμων και να βελτιώσει την βιοποικιλότητα (χλωρίδα
και πανίδα) στα εν λόγω αγρο-οικοσυστήματα, στόχος που είναι απόλυτα εναρμονισμένος με τις αρχές
της νέας οδηγίας (2009/128/EC) για την ορθολογική χρήση των γεωργικών φαρμάκων.
Για τον σκοπό αυτό πραγματοποιούνται πειράματα αγρού στην περιοχή της Μεσσαράς, Κρήτη,
για την ελιά και του Αμύνταιου, Φλώρινα, για το αμπέλι από το έτος 2010. Ο πειραματισμός για το
2012 αφορά μόνο στην ελιά με σπορά των φυτικών μιγμάτων στα μέσα Νοεμβρίου 2011.
Εφαρμόστηκε το ίδιο πειραματικό σχέδιο. Η σύνθεση των μιγμάτων βασίστηκε στα αποτελέσματα του
πειράματος κατά το προηγούμενο έτος. Το μίγμα Α περιελάμβανε τα είδη: Trifolium resupinatum
(Fabaceae), Vicia sativa (Fabaceae), Chrysanthemum segetum (Asteraceae), Borago officinalis
(Boraginaceae), Coriandrum sativum (Apiaceae), Matricaria chamomilla (Asteraceae) και Sinapis alba
(Brassicaceae). Το μίγμα B περιείχε: Pimpinella anisum (Apiaceae), Calendula officinalis
(Asteraceae), Echium plantagineum (Boraginaceae) , Chrysanthemum coronarium (Asteraceae),
Consolida regalis (Ranunculaceae), Trigonella foenum-graecum (Fabaceae) και Agrostema githago
(Caryophyllaceae). Και στα δύο μίγματα προστέθηκε ίδιο ποσοστό από το αγρωστώδες είδος Festuca
pratensis, για το κλείσιμο των θέσεων σποράς.
Τα κυριότερα ανθοφόρα είδη που καταγράφηκαν στον μάρτυρα ήταν η Oxalis pes-caprae (κυρίως
στην πρώτη καταγραφή, στο τέλος Μαρτίου), το S. alba, και η C. officinalis (αυτοφυείς βιότυποι που
εμφανίστηκαν και στις νησίδες με τα μίγματα).Τα φυτικά είδη από σπορά που βλάστησαν και έδωσαν
ανθοφορία στο μίγμα A ήταν, ανάλογα με την σειρά ανθοφορίας, τα S. alba > V. sativa > B. officinalis
= C. sativum. Το S. alba κυριάρχησε έναντι των άλλων ειδών, αν και η συμμετοχή στο μίγμα των
σπόρων ήταν πολύ μικρή (5%). Τα φυτικά είδη που βλάστησαν στο μίγμα Β ήταν τα T. incarnatum, P.
anisum και C. officinalis, όμως ο ανταγωνισμός με το αυτοφυές S. alba περιόρισε την ανάπτυξη και
ανθοφορία αυτών των ειδών. Κατά την περίοδο της ανθοφορίας του S. alba τόσο από σπορά όσο και
του αυτοφυούς, παρατηρήθηκε προσέλκυση υμενόπτερων επικονιαστών, κυρίως Andrenidae
(εδαφόβιες μέλισσες), Apis mellifera (μέλισσες) και σε πολύ μικρούς αριθμούς Megachilidae. Η έναρξη
της ανθοφορίας του αυτοφυούς βιότυπου S. alba προηγήθηκε αυτής του ίδιου είδους από σπορά, με
αποτέλεσμα την μεγαλύτερη διάρκεια ανθοφορίας του είδους αυτού στο μίγμα Α. Κατά το διάστημα
αυτό και στο συγκεκριμένο μίγμα παρατηρήθηκαν και οι μεγαλύτεροι αριθμοί επικονιαστών. Τα
αποτελέσματα συμφωνούν με αυτά του προηγούμενου έτους. Ωστόσο, κατά τις μετρήσεις του 2012
δεν παρατηρήθηκε επισκεψιμότητα από Bombus sp., σε αντίθεση με το προηγούμενο έτος. Όσον
αφορά στην προσέλκυση ωφέλιμων εντόμων, βρέθηκαν κυρίως Υμενόπτερα παρασιτοειδή
Braconidae, Eulophidae (Pnigalio mediterraneus, παρασιτοειδές του δάκου της ελιάς) και Chalcididae,
στις νησίδες τόσο των μιγμάτων όσο και του μάρτυρα. Ο αριθμός των παρασιτοειδών κατά το 2012
ήταν μικρότερος σε σχέση με το 2011. Επίσης, το 2011 βρέθηκαν σε μεγάλους αριθμούς στις νησίδες
αρπακτικά Orius sp. (Heteroptera: Anthocoridae) και χρύσωπα (Neuroptera: Chrysopidae) κυρίως στο
μίγμα Α. Δεδομένου ότι τα φυτικά είδη ήταν παρόμοια και τις δύο χρονιές, είναι πιθανόν οι παραπάνω
διαφορές να οφείλονται στο γεγονός ότι κατά το 2011 η ανθοφορία των φυτών και κατά συνέπεια οι
καταγραφές έγιναν πιο αργά σε σχέση με το 2012. Τα πειράματα θα συνεχιστούν και για το 2013. Από
τα μέχρι τώρα αποτελέσματα διαπιστώνεται ότι η δημιουργία νησίδων ανθοφόρων φυτών αυτοφυούς
βλάστησης ή με σπορά επιλεγμένων ειδών, μπορεί να ενταχθεί σε ένα σύστημα διαχείρισης ελαιώνων,
προσελκύοντας ωφέλιμα έντομα και επικονιαστές.
Τα ανωτέρω έγιναν στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου «Επίδραση εδαφοκάλυψης με μίγματα
ανθοφόρων φυτών στους πληθυσμούς φυσικών εχθρών και επικονιαστών στις καλλιέργειες
της ελιάς και του αμπελιού».
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ Δρ Φ. Καραμαούνα, Δρ Β. Κατή
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΡΓΟΥ 36 μήνες (15.10.2010 - 15.10.2013)