127
4.4 Έλεγχος υπολειμμάτων και τοξικότητας γεωργικών φαρμάκων και άλλων
ρυπαντών σε τρόφιμα, νερά και περιβαλλοντικά δείγματα
Το Εργαστήριο Υπολειμμάτων Γεωργικών Φαρμάκων του Μπενακείου αποτελεί το Εθνικό Εργαστήριο
Αναφοράς για τον έλεγχο υπολειμμάτων σε φρούτα – λαχανικά, σε δημητριακά, σε μεθόδους
προσδιορισμού υπολειμμάτων μεμονωμένων φυτοπροστατευτικών ουσιών, σε ζωικά τρόφιμα και σε
προϊόντα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και το Εργαστήριο Χημικού Ελέγχου Γεωργικών Φαρμάκων
του ΜΦΙ έχει ορισθεί ως Κεντρικό Εργαστήριο Ελέγχου φυτοπροστατευτικών προϊόντων (ΦΕΚ Β’ 3225).
Συνολικά το Ινστιτούτο συνδράμει στους κάτωθι τομείς:
Ανταπόκριση της χώρας μας στις υποχρεώσεις που προκύπτουν από τον Κανονισμό
1107/2009 και για τον έλεγχο και την αξιολόγηση των γεωργικών φαρμάκων.
Έλεγχος της εγγυημένης σύνθεσης και των φυσικοχημικών ιδιοτήτων των φυτοπροστατευτικών
προϊόντων σε σχέση με τα οριζόμενα στην χορηγηθείσα άδεια διάθεσης στην αγορά.
Συγκριτική εργαστηριακή ανάλυση φυτοπροστατευτικών προϊόντων για τα οποία έχει
χορηγηθεί άδεια παράλληλου εμπορίου σύμφωνα με το άρθρο 52 του Κανονισμού (ΕΚ)
1107/2009, με σκοπό το έλεγχο της ομοιότητάς τους με τα αντίστοιχα προϊόντα αναφοράς.
Εργαστηριακός έλεγχος σπόρων που έχουν υποστεί επέμβαση με φυτοπροστατευτικά προϊόντα.
Έλεγχος ψεκαστικών διαλυμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
Έλεγχος μη εγκεκριμένων σκευασμάτων με σκοπό τη διερεύνηση του περιεχόμενου φυτοπρο-
στατευτικού προϊόντος.
Έλεγχος υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων στα πλαίσια των Επισήμων Ελέγχων
Υπολειμμάτων και του Κοινοτικού Συντονισμένου Προγράμματος Ελέγχου Υπολειμμάτων
(υλοποίηση Ευρωπαϊκών Κανονισμών 396/2005, 901/2009, 1274/2011 και 669/2009).
4.4.1
In vitro
μελέτη της πιθανής προστατευτικής δράσης ενάντια στο οξειδωτικό
stress φυτικών εκχυλισμάτων στα πλαίσια του προγράμματος BPI Plant-Heal
Σκοπός της συγκεκριμένης μελέτης είναι να επιλεγούν ουσίες που έχουν απομονωθεί από φυτικά
εκχυλίσματα προκειμένου να ελεγχθεί η πιθανή προστατευτική δράση τους
in vitro
σε καλλιεργούμενες
κυτταρικές σειρές (HepG2, human hepatocarcinoma cells), στις οποίες έχει προκληθεί οξειδωτικό
stress. Η επιλογή των φυτικών εκχυλισμάτων και ουσιών που δοκιμάζονται γίνεται σε συνεργασία με
το Εργαστήριο Φαρμακογνωσίας του ΕΚΠΑ. Η πρώτη ουσία που εξετάζεται στο πλαίσιο της μελέτης
αυτής είναι η ελευροπαίνη.
Oι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται προκειμένου να αξιολογηθούν οι επιδράσεις των ουσιών αυτών
στα κύτταρα είναι οι εξής:
Trypan blue exclusion assay: Για καθορισμό κυτταρικής βιωσιμότητας.
ΜΤΤ assay: Για προσδιορισμό κυτταρικής βιωσιμότητας/ κυτταροτοξικότητας.
Comet assay: Για προσδιορισμό αλλοιώσεων γενετικού υλικού λόγω γονοτοξικής δράσης ή
οξειδωτικού στρες καθώς και προστασίας από το οξειδωτικό στρες.
Modified comet assay με χρήση του ενζύμου FPG προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι οι προκαλούμενες
βλάβες στο DNA οφείλονται σε οξειδωτικό στρες.
Προσδιορισμός οξείδωσης λιπιδίων σε κυτταρικές καλλιέργειες.
Τα έως τώρα πειράματα έχουν δείξει ότι όλες οι συγκεντρώσεις της ελευροπαΐνης που
χρησιμοποιήθηκαν (0.0001 μM έως 100 μM) δεν επέδειξαν κυτταροτοξική ή γονοτοξική δράση στα κύτταρα
HepG2. Επώαση με 0.1 μΜ ελευροπαΐνης για 24 ώρες φαίνεται ότι αναστρέφει πλήρως τις αλλοιώσεις που
προκλήθηκαν στο DNA των κυττάρων HepG2 ύστερα από σύντομη επώαση με χαμηλή συγκέντρωση
υπεροξειδίου του υδρογόνου. Το αποτέλεσμα αυτό υποδεικνύει ότι η ελευροπαΐνη μπορεί να επιδείξει