86
3. Π
ΡΟΣΤΑΣΙΑ
Δ
ΗΜΟΣΙΑΣ
Υ
ΓΕΙΑΣ ΑΠΟ
Α
ΡΘΡΟΠΟΔΑ
Υ
ΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ
Σ
ΗΜΑΣΙΑΣ
3.1 Αναγνώριση δειγμάτων και διάγνωση προβλημάτων από αρθρόποδα
υγειονομικής σημασίας σε αστικές και αγροτικές περιοχές και παροχή
πληροφοριών και οδηγιών για την αντιμετώπισή τους
Tο 2012 εξετάστηκαν 23 αιτήσεις ιδιωτών ή Δημόσιων Φορέων που αφορούσαν σε 687 δείγματα
εντόμων ή άλλων αρθροπόδων υγειονομικής σημασίας, για εργαστηριακή εξέταση και ταυτοποίηση.
Για τα δείγματα αυτά εστάλησαν έγγραφες απαντήσεις στους αιτούντες και παρασχέθηκαν σχετικές
πληροφορίες για τη βιολογία, την υγειονομική σημασία και αντιμετώπιση των συγκεκριμένων εντόμων.
Εκτός των παραπάνω παρασχέθηκαν και σημαντικός αριθμός προφορικών οδηγιών και
πληροφοριών, τηλεφωνικά ή μετά από επίσκεψη των ενδιαφερομένων στο Ινστιτούτο.
3.2 Μελέτη της παρουσίας, εξάπλωσης και βιο-οικολογίας ειδών κουνουπιών
με σημαντική υγειονομική σημασία (διαβιβαστές νοσημάτων, αλλόχθονα
είδη κ.ά.)
Κατά το πρώτο έτος υλοποίησης του συγκεκριμένου Έργου, πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις με
σκοπό την εξέταση του προβλήματος, τη χαρτογράφηση εστιών ανάπτυξης προνυμφών κουνουπιών
ενώ διενεργήθηκαν δειγματοληψίες κουνουπιών σε περιοχές υψηλού κινδύνου για την ελονοσία αλλά
και τον ιό του Δυτικού Νείλου. Συγκεκριμένα οι περιοχές που μελετήθηκαν ήταν η ευρύτερη περιοχή
του Δήμου Ευρώτα, στη Λακωνία και η περιοχή του Μαραθώνα και του εθνικού πάρκου Σχοινιά στην
Αττική.
Οι επισκέψεις ήταν σε εβδομαδιαία περίπου διαστήματα από τις αρχές Μαΐου έως τα τέλη
Οκτωβρίου. Οι δειγματοληψίες αφορούσαν τόσο στη συλλογή προνυμφών κουνουπιών από τις εστίες
ανάπτυξής τους όσο και στη συλλογή ακμαίων με κατάλληλες παγίδες ή συλλήψεις ακμαίων από τα
σημεία που τα έντομα αυτά αναπαύονται.
Από τα δείγματα αυτά και τον εργαστηριακό έλεγχο που ακολούθησε διαπιστώθηκε η παρουσία
σημαντικών πληθυσμών τόσο ανωφελών κουνουπιών (κυρίως των ειδών
Anopheles sacharovi
και
Anopheles claviger
) όσο και κοινών (από τα γένη
Culex, Ochlerotatus, Aedes
και
Culiseta
) και στις
δύο υπο μελέτη περιοχές. Οι σημαντικότερες εστίες ανάπτυξής τους εντοπίζονται στο εκτεταμένο
δίκτυο αρδευτικών και αποστραγγιστικών καναλιών της περιοχής καθώς στα φυσικά οικοσυστήματα
της λίμνης Βιβάρι, στο παλαιό Δέλτα του ποταμού Ευρώτα, τον Βασιλοπόταμο και σε εστίες στην
παραλιακή ζώνη.
Με βάση τα στοιχεία της εντομολογικής διερεύνησης, δόθηκαν οδηγίες για την καταπολέμηση των
κουνουπιών στις περιοχές αυτές με προνυμφοκτονίες καθώς και εφαρμογή υπολειμματικών
ψεκασμών εσωτερικών χώρων (Indoor Residual Sprays) στην περιοχή, ενώ πραγματοποιήθηκε και
έλεγχος της αποτελεσματικότητας των μέτρων καταπολέμησης που εφαρμόστηκαν. Παράλληλα, σε
περιπτώσεις που συλλέχθηκαν υψηλοί πληθυσμοί προνυμφών κουνουπιών πραγματοποιήθηκαν στο
εργαστήριο βιοδοκιμές αποτελεσματικότητας των βιοκτόνων που χρησιμοποιούνται στα προγράμματα
καταπολέμησης καθώς και δοκιμές για τη διαπίστωση πιθανής ανθεκτικότητας σε διάφορα
εντομοκτόνα. Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις παρατηρήθηκε ικανοποιητική αποτελεσματικότητα των
βιοκτόνων στις προτεινόμενες από τον παρασκευαστή δόσεις ενώ υπάρχουν ενδείξεις για ανάπτυξη
μικρών επιπέδων ανθεκτικότητας στη δραστική ουσία temephos, σε ορισμένους πληθυσμούς
κουνουπιών η οποία και ερευνάται περαιτέρω.