107
4.2.4 Εκτίμηση επικινδυνότητας για τον άνθρωπο και το περιβάλλον: Οργάνωση,
ενοποίηση και γόνιμη αξιοποίηση της Επιστημονικής Γνώσης. [FP7-ENV-2011
(ENV.2011.1.2.3-1: Integrating ecological and human risk evaluations for better
risk governance)] (HEROIC project)
Η εκτίμηση επικινδυνότητας (ΕκΕπ) χημικών ουσιών με βάση την ισχύουσα μεθοδολογία σε
παγκόσμιο επίπεδο διακρίνεται σε ΕκΕπ για τον άνθρωπο και την αντίστοιχη για το περιβάλλον.
Σκοπός του HEROIC είναι να αναπτύξει μια βάση για την ενοποίηση των μεθοδολογιών και των
προσεγγίσεων που ακολουθούνται στην εκτίμηση επικινδυνότητας για όλες τις κατηγορίες χημικών
ουσιών, με ιδιαίτερη έμφαση στα μείγματα αυτών.
Κατά τα προηγούμενα έτη υλοποίησης του έργου καταγράφηκαν όλες οι διαδικασίες και το νομικό
Ευρωπαϊκό πλαίσιο για την ΕκΕπ χημικών ουσιών. Η καταγραφή περιελάμβανε τις δραστικές ουσίες
φυτοπροστατευτικών, βιοκτόνων, χημικών και καλλυντικών προϊόντων, τα πρόσθετα τροφίμων, καθώς
και τις φαρμακευτικές ουσίες. Ακόμη, καταγράφηκαν όλες οι μέθοδοι για την εκτίμηση της έκθεσης και
του κινδύνου χημικών ουσιών, καθώς και οι βάσεις δεδομένων που παρέχουν στοιχεία τόσο για τις
ιδιότητες των χημικών ουσιών, όσο και για την ΕκΕπ τους. Επίσης, αφού έγινε περιγραφή της
υπάρχουσας κατάστασης, περιγράφηκε και η κατάσταση/περίπτωση/συνθήκη όπου;;; στην οποία
μπορεί να εφαρμοστεί εννιαία ΕκΕπ, η οποία θα λαμβάνει υπόψη της τόσο τα στοιχεία από την
τοξικολογία θηλαστικών και επιδημιολογικές μελέτες, όσο και από την οικοτοξικολογία.
Επίσης, οι εταίροι του προγράμματος δημιούργησαν και ολοκλήρωσαν τρία ενδεικτικά
παραδείγματα (case studies) προσδιορισμού των παραμέτρων που επηρεάζουν την επιστημονική
κρίση του εκάστοτε εμπειρογνώμα και συνεπώς και το αποτέλεσμα της εκτίμησης επικινδυνότητας
χημικών ουσιών. Τα παραδείγματα αυτά αφορούσαν στην αξιολόγηση της ευαισθητοποίησης από
δέρματος, στην ενδοκρινική διαταραχή και σε φυτοπροστατευτικά προϊόντα και κτηνιατρικά φάρμακα.
Επίσης, πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις εργασίας με θέμα την εξαγωγή συμπερασμάτων στην
εκτίμηση βλαπτικότητας χημικών ουσιών, όπου συζητήθηκαν η μεθοδολογία και οι προϋποθέσεις που
πρέπει να ισχύουν ώστε να καταστεί δυνατή η εξαγωγή συμπερασμάτων όσον αφορά στη
βλαπτικότητα χημικών ουσιών με τη χρήση των συνολικών διαθέσιμων δεδομένων για μια δραστική
ουσία. Πραγματοποιήθηκε και συνάντηση εργασίας όπου συζητήθηκαν οι πιθανότητες ενοποίησης της
εκτίμησης της έκθεσης του ανθρώπου και του περιβάλλοντος εστιάζοντας στις παραμέτρους που
επηρεάζουν των διαφορετικών οργανισμών.
Τέλος στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου, δημιουργήθηκε μια ανοικτή για το κοινό βάση
δεδομένων τα στοιχεία της οποίας θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν περαιτέρω στην προσπάθεια
ενοποίησης της ΕκΕπ για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Ακολούθησε η συγγραφή μιάς «Λευκής
Βίβλου» (White paper) όπου συνοψίζονται οι προσεγγίσεις που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο
υλοποίησης του έργου για την εκτίμηση της επικινδυνότητας για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
Τα ανωτέρω πραγματοποιούνται στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου
“HEROIC - Health and
Environmental Risks: Organisation, Integration and Cross-fertilisation of Scientific Knowledge”
Σ
ΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ
/ Ε
ΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΌΣ
Υ
ΠΕΥΘΥΝΟΣ
Δρ Κυριακή Μαχαίρα, Πασχαλίνα Παπαδάκη
Δ
ΙΑΡΚΕΙΑ
Ε
ΡΓΟΥ
36 μήνες
Ε
ΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟ
Π
ΡΟΣΩΠΙΚΟ
Δρ Κ. Κυριακοπούλου, Α. Χαριστού,
Δρ Ε. Κατσάνου
Σ
ΧΕΤΙΚΗ
E
NOTHTA
“Π
ΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
”
1.2.4
4.2.5 Διατήρηση και ενίσχυση βιοποικιλότητας σε αγροοικοσυστήματα
Η εντατική χρήση ζιζανιοκτόνων στις καλλιεργούμενες εκτάσεις έχει οδηγήσει στην δραματική
μείωση των ανθοφόρων αυτοφυών φυτών και κατά συνέπεια των ενδιαιτημάτων που παρέχουν τροφή
