112
4.2.9 Ανάπτυξη μεθόδου αξιολόγησης της αειφορίας στην καλλιέργεια της ελιάς
SAGE 10 (LIFE09 ENV/GR/000302)
Η κυριότερη από τις δράσεις του προγράμματος SAGE10 είναι η αξιολόγηση, με τη χρήση
καινοτόμου Μεθόδου, του αποτυπώματος των δράσεων των ελαιοκαλλιεργητών στο αβιοτικό (έδαφος
και νερό) και βιοτικό (βιοποικιλότητα) περιβάλλον, στην κλίμακα μεμονωμένων αγροτεμαχίων,
λαμβάνοντας κάθε φορά υπόψη τα ιδιαίτερα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά των ελαιώνων.
Το 2013 δοκιμάστηκε για πρώτη φορά (με δεδομένα 2 ετών:2011 και 2012), η νέα Μέθοδος που
ονομάστηκε ΙΑΡ (
I
mpact
A
ssessment
P
rocedure), η οποία βασίζεται στην καταγραφή μιας σειρά
απλών ή σύνθετων παραμέτρων, οι οποίες στη συνέχεια δομούνται σε τρίπτυχα [πλευρών (δράσεων
καλλιεργητή)- επιπτώσεων– περιβαλλοντικών αποδεκτών], των οποίων η βαθμονόμηση με τη χρήση
ειδικών αλγορίθμων, οδηγεί στην ιεράρχηση των πιθανών επιπτώσεων των δράσεων του καλλιεργητή
στο περιβάλλον.
Η ΙΑΡ αποτελεί μελλοντικό χρήσιμο εργαλείο για τους γεωπόνους για την έκδοση ειδικών
στοχευμένων οδηγιών προς τους καλλιεργητές για καθένα από τα αγροτεμάχια τους, βοηθώντας τους
να ιεραρχήσουν τις δράσεις τους για ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε κάθε
καλλιεργητική περίοδο. Το παραπάνω επιτυγχάνεται στα πλαίσια διαλόγου καλλιεργητή-γεωπόνου με
βάση και τις οικονομικές δυνατότητες των καλλιεργητών να μεταβάλλουν πρακτικές ή να βελτιώσουν
το περιβάλλον των αγροτεμαχίων.
Πως εφαρμόστηκε η Μέθοδος ΙΑΡ στο πλαίσια του SAGE10 το οποίο το 2014 ολοκληρώθηκε
επιτυχώς:
Εκδόθηκαν 1.800 περιβαλλοντικά προφίλ για 600 αγροτεμάχια.
Εκδόθηκαν γενικές και ειδικές, στοχευμένες ανά αγροτεμάχιο, οδηγίες οι οποίες δόθηκαν στους
ελαιοπαραγωγούς.
Αναλύθηκαν περιβαλλοντικά δείγματα νερού και εδάφους για την ανίχνευση υπολειμμάτων γ.φ. με
στόχο τον καθορισμό της αρχικής κατάστασης του περιβάλλοντος στις τρεις περιοχές καθώς
επίσης και την παρακολούθηση της ενδεχόμενης βελτίωσης κατά τη διάρκεια του Προγράμματος,
μετά από την εφαρμογή της Μεθόδου ΙΑP.
Πραγματοποιήθηκαν αναλύσεις νερού και εδάφους για την έκδοση στοχευμένων οδηγιών
άρδευσης και λίπανσης για κάθε ένα από τα 600 αγροτεμάχια καθώς και για την επισήμανση
συγκεκριμένων προβλημάτων των οποίων τα αίτια αποτέλεσαν πεδίο μελέτης της ΙΑP.
Παρήχθησαν 600 αναφορές όσον αφορά στην καταλληλότητα του εδάφους των αγροτεμαχίων για
την ελαιοκαλλιέργεια.
Εκδόθηκαν και δόθηκαν σε παραγωγούς οδηγίες καλής πρακτικής ειδικά για τη
διατήρηση της
βιοποικιλότητας των ελαιώνων τους
.
Πραγματοποιήθηκαν καταγραφές της βιοποικιλότητας πριν και μία μετά την εφαρμογή της
μεθόδου ΙΑΡ, από εξειδικευμένους επιστήμονες, οι οποίες αποσκοπούσαν στον εντοπισμό των
επιπτώσεων της ελαιοκαλλιέργειας στη βιοποικιλότητα και στον προσδιορισμό της συμβολής της
Μεθόδου ΙΑΡ στη βελτίωση του περιβάλλοντος.
Πραγματοποιήθηκε παρακολούθηση της βιοποικιλότητας από τους γεωπόνους και συνεκτιμήθηκε
ο παράγοντας βιοποικιλότητα στις κατευθυντήριες οδηγίες που δόθηκαν στους παραγωγούς, με
στόχο την αποφυγή ή το μετριασμό των επιπτώσεων των δράσεών τους σε αυτήν.
