Page 104 - 2010-2011

103
ΤΜΗΜΑ Φυτοπαθολογίας
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Βακτηριολογίας
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΡΓΟΥ Δρ Ν.Ι. Σκανδάλης
ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Χ. Καράφλα, Π.Ε. Γλυνός
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ Τμήμα Βιολογίας Πανεπιστήμιου Κρήτης
Φ ΟΡΕΙΣΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΡΓΟΥ (ΕΝΑΡΞΗ - ΛΗΞΗ) 2 χρόνια (1-1-2011 έως 31-12-2012)
Π ΗΓΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΜΦΙ (για εργασίες του Ινστιτούτου)
1.3.1.14 Χρησιμοποίηση βακτηριακών στελεχών για την παραγωγή dsRNA του
γονιδίου της καψιδιακής πρωτεΐνης του ιού του μωσαϊκού της αγγουριάς
(Cucumber mosaic virus) και αξιολόγηση της δράσης του παραγόμενου
dsRNA για την καταπολέμηση του ιού- Διερεύνηση του μοριακού
μηχανισμού της επαγόμενης ανθεκτικότητας
Η έρευνα διεξάγεται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος COST Action FA0806, και
έχει ως αντικείμενο την αξιοποίηση ειδικών βακτηριακών στελεχών για την παραγωγή σε μεγάλη
κλίμακα, ως προς την ποσότητα, νουκλεοτιδικών μορίων δίκλωνου RNA (dsRNA), των οποίων η
εξωγενής εφαρμογή στα φυτά μπορεί να διεγείρει την άμυνά τους έναντι φυτοπαθογόνων. Ως
παθοσύστημα-μοντέλο για την εφαρμογή των παραγόμενων μορίων, χρησιμοποιήθηκε το Cucumber
mosaic virus – καπνός/τομάτα, δεδομένου αποτελεί ένα καλά μελετημένο σύστημα για τέτοιου είδους
μελέτες. Κατά τα έτη 2010-2011, βελτιστοποιήθηκε η μεταγραφή, μέσα στα βακτηριακά κύτταρα (in
vivo μέθοδος) του γονιδίου της καψιδιακής πρωτεΐνης του φυτοπαθογόνου ιού Cucumber mosaic virus
(CMV) κλωνοποιημένων σε ειδικές γονιδιακές ‘κατασκευές’ (gene cassettes) εντός πλασμιδιακών
φορέων του βακτηρίου. Τα παραγόμενα dsRNA μόρια αξιολογήθηκαν ως προς την
αποτελεσματικότητά τους στην προστασία φυτών καπνού και τομάτας έναντι του ιδίου παθογόνου, σε
πειράματα στο θερμοκήπιο. Τα αποτελέσματα αξιολόγησης έδειξαν παραπλήσια έως αυξημένη
προστατευτική δράση των μορίων dsRNA που παράγονται με την ως άνω βελτιστοποιημένη in vivo
μέθοδο, σε σχέση με εκείνη των μορίων dsRNA που παράγονται σε μικρή κλίμακα με μεταγραφή
εντός δοκιμαστικού σωλήνα (in vitro μέθοδο), που είχε αναπτυχθεί σε προηγούμενη φάση του
προγράμματος.
Ο μοριακός μηχανισμός ο οποίος επάγεται και ευθύνεται για την εκδήλωση της
παρατηρούμενης ανθεκτικότητας στα φυτά είναι υπό διερεύνηση, με εφαρμογή μεθόδου ανίχνευσης
μορίων siRNAs, που αποτελούν, στις περισσότερες περιπτώσεις, διακριτικό γνώρισμα (hallmark) της
επαγωγής ανθεκτικότητας στα φυτά μέσω σιώπησης γονιδίων-στόχων του παθογόνου.
Παράλληλα διερευνήθηκε η δυνατότητα επέκτασης της ήδη αναπτυχθείσας μεθόδου
παραγωγής dsRNA μορίων για την παραγωγή αντίστοιχων τέτοιων μορίων για άλλα σημαντικά
φυτοπαθογόνα, όπως ο Tomato yellow leaf curl virus (TYLCV) και ο Citrus tristeza virus (CTV). Η
εφαρμογή της μεθόδου παραγωγής dsRNA για επιλεγμένα γονίδια των προαναφερόμενων
παθογόνων ήταν επιτυχής και παράχθηκε αρκετή ποσότητα dsRNA μορίων προκειμένου να
χρησιμοποιηθούν σε βιοδοκιμές αξιολόγησης της αποτελεσματικότητάς τους.
Τα ανωτέρω έγιναν στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου: Plant virus control employing RNA-
based vaccines: A novel non-transgenic strategy [COST Action FA0806].
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ Επ. Καθ. Α. Βολουδάκης
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΡΓΟΥ Εναρξη 23.1.2009, Λήξη 19.3.2013
ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Δρ Μ. Κ. Χολέβα
ΣΧΕΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ Β 1.3.3