Page 105 - 2010-2011

104
1.3.1.15 Μελέτη νεοεμφανιζόμενων απομονώσεων του ιού Υ της πατάτας στην
Ελλάδα.
Εγινε μελέτη οκτώ απομονώσεων του ιού Υ της πατάτας (Potato virus Y, PVY) από διάφορες
περιοχές της χώρας που προέρχονταν είτε από καλλιέργειες πατάτας (τρεις) είτε τομάτας (πέντε) με
σοβαρά νεκρωτικά συμπτώματα. Μετά από τον πολλαπλασιασμό τους σε φυτά δείκτες καπνού έγινε
ενίσχυση με RT-PCR τμημάτων των γονιδίων της 3’ καψιδιακής πρωτεϊνης (577 νουκλεοτίδια) και της 5’ Ρ1
πρωτεϊνης (536 νουκλεοτίδια). Ακολούθησε σύγκριση αλληλουχιών νουκλεοτιδίων των παραπάνω
περιοχών του γονιδιώματος των απομονώσεων με γνωστές απομονώσεις από τις τράπεζες δεδομένων
γνωστής παθογόνου δύναμης. Οι περισσότερες απομονώσεις (6/8) έδειξαν ομοιότητα 98-100% με την
τυπική απομόνωση ουγγρικής προέλευσης PVYNTN-H M95491 που σχετίζεται με την ασθένεια της
νεκρωτικής δακτυλιωτής κηλίδωσης των κονδύλων της πατάτας (potato tuber necrotic ringspot disease,
PTNRD). Μια απομόνωση τομάτας από τη Δράμα ανήκε στον τύπο απομονώσεων Wilga που προέκυψαν
όπως και οι προηγούμενες από ανασυνδυασμό των ομάδων στελεχών Ν και Ο του ιού. Τέλος μια
απομόνωση από τομάτα από την περιοχή της Εύβοιας κατετάγη στην ομάδα PVYC. Η μελέτη έδειξε την
τάση εκτοπισμού παλαιότερα απαντόμενων απομονώσεων του ιού (PVYN, PVYO) από νέες
ανασυνδυασμένες απομονώσεις ισχυρής παθογόνου δύναμης που ανήκουν κατά κύριο λόγο στον τύπο
ΝΤΝ, γεγονός που έχει καταγραφεί και διεθνώς.
ΤΜΗΜΑ Φυτοπαθολογίας
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Ιολογίας
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΡΓΟΥ Δρ Ν.Βασιλάκος
ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Δρ Χ. Βαρβέρη
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΡΓΟΥ (ΕΝΑΡΞΗ - ΛΗΞΗ) 1.1.06-31.12.10
Π ΗΓΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΜΦΙ
1.3.1.16 Διερεύνηση της πιθανής δράσης της στρομπιλουρίνης F 500 στην επαγωγή
μηχανισμών άμυνας φυτών τομάτας έναντι ιών του μωσαϊκού της αγγουριάς
(CMV) και Υ της πατάτας (PVY).
Στην τελική του φάση το έργο ολοκληρώθηκε με τη διερεύνηση πιθανής αντι-ιικής δράσης της
στρομπιλουρίνης F 500 σε φυτάρια καπνού έναντι του ιού του κροταλισμού του καπνού (Tobacco
rattle virus, TRV). Αρχικά μολυσματικός κλώνος ήπιας αγγλικής απομόνωσης του ιού (TRV-PpK20)
γενετικά τροποποιημένος ώστε να εκφράζει την πράσινη φθορίζουσα πρωτείνη (green fluorescent
protein, GFP), η οποία φθορίζει υπό έκθεση υπεριώδους φωτός, χρησιμοποιήθηκε για την
παρακολούθηση του πολλαπλασιασμού και της μετακίνησης του ιού σε φυτά καπνού που είτε είχαν
δεχθεί επέμβαση με F500 είτε όχι. Το πρώτο διάστημα μετά τη μηχανική μόλυνση των φυτών με τον
ιό, τα ψεκασμένα φυτά εμφάνισαν καθυστέριση στην εμφάνιση τοπικών νεκρωτικών κηλίδων, στη
μετακίνηση και τον πολλαπλασιασμό του ιού. Διασυστημική μόλυνση εμφάνισαν τελικά 21% λιγότερα
ψεκασμένα φυτά σε σχέση με τον αψέκαστο μάρτυρα. Αλλα επιπλέον πειράματα με διαφορετικές
απομονώσεις όπως η ελληνική TRV-GR με υψηλή παθογόνο δύναμη αλλά και η αγρίου τύπου TRV-
PpK20 δεν έδειξαν διαφορές μεταξύ των επεμβάσεων με το F500 και τον μάρτυρα. Το συμπέρασμα
των μελετών στο συγκεκριμένο έργο μπορεί να συνοψισθεί στο ότι το F500 μπορεί να έχει κάποια
δράση κατά της εξέλιξης ιώσεων, η οποία δράση όμως εξαρτάται από το είδος του ιού ή της
συγκεκριμένης απομόνωσης καθώς και από τη φυσιολογική κατάσταση του φυτού.
ΤΜΗΜΑ Φυτοπαθολογίας
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Ιολογίας
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΡΓΟΥ Δρ Χ. Βαρβέρη