58 ΜΦΙ
Έκθεση Εργασιών Έτους 2016
Παράρτημα Β
59
Α/Α Διάρκεια
α. Τίτλος, β. Σκοπός, γ. Εκτελεσθείσα εργασία το έτος 2016
με μύκητες δείγματα σταφυλιών. Η ανάλυση των καμπυλών τήξης των προϊόντων PCR της
γενωματικής περιοχής ITS2 δημιούργησε διαφορετικές κατατομές καμπυλών, ειδικές για
κάθε είδος, επιτρέποντας το γρήγορο και ακριβή χαρακτηρισμό των διαφορετικών γονό-
τυπων. Η μέθοδος δύναται να εφαρμοστεί στην ταυτοποίηση στελεχών
Aspergillus
spp
.
από
in vitro
καλλιέργειες, σε δείγματα βοτρύων αμπέλου σε διαφορετικά αναπτυξιακά στάδια
καθώς και προϊόντα σταφυλιών.
14
1 έτος
(1.1.2016-1.12.2016)
α.
Μελέτη των αποκρίσεων των φυτών σε συνδιασμένη καταπόνηση αβιοτικών και βιοτικών
παραγόντων.
β.
Μελέτη των φυσιολογικών και μοριακών αποκρίσεων των φυτών σε συνδυασμένη υδατική
καταπόνηση και προσβολή από φυτοπαθογόνους μύκητες. Στόχος είναι η κατανόηση της
μοριακής βάσης των συνδυασμένων βιοτικών και αβιοτικών αλληλεπιδράσεων σε συνάρ-
τηση και με τη χρήση βιοδιεγερτών και η μελλοντική εξεύρεση μοριακών δεικτών αντοχής
στις καταπονήσεις για χρήση στη γενετική βελτίωση ποικιλιών.
γ.
Μελετήθηκαν οι μορφολογικές, φυσιολογικές και βιοχημικές μεταβολές σε δύο Ελληνικές
ποικιλίες μελιτζάνας, (Σκουτάρι και Έμι) υπό συνθήκες μειωμένης εδαφικής υγρασίας, προ-
σβολής τους από το μύκητα
Verticillium dahliae
, καθώς και υπό συνθήκες συνδυασμένης
καταπόνησης. Φυτά ηλικίας 6 εβδομάδων εμβαπτίσθηκαν σε εναιώρημα σπορίων του μύ-
κητα
Verticillium dahliae
και μετά από διάστημα 17 ημερών υποβλήθηκαν για 3 εβδομάδες
σε ελεγχόμενη άρδευση (100%, 50% και 25% της υδατοικανότητας του εδάφους (ΥΕ). Προ-
καταρτικά αποτελέσματα έδειξαν ότι: α. η ποικιλία Σκουτάρι παρουσιάζει αισθητά μειω-
μένο ρυθμό ανάπτυξης σε σχέση με το μάρτυρα, υπό συνθήκες ελλειμματικής άρδευσης
και μικρότερη μείωση του ρυθμού ανάπτυξης υπό συνθήκες προσβολής από το μύκητα
και υπό συνθήκες συνδυασμού των δύο μορφών καταπονήσεων,αντίστοιχα, β. η ποικιλία
Έμι παρουσίασε ένα διαφορετικό προφίλ αποκρίσεων σε συνθήκες ελλειμματικής άρδευ-
σης, σε συνθήκες προσβολής από τον μύκητα και στον συνδυασμό των καταπονήσεων από
ότι η ποικιλία Σκουτάρι και γ. οι μετρήσεις του ρυθμού φωτοσύνθεσης, διαπνοής, και των
συγκέντρωσεων προλίνης, Η
2
Ο
2
, και MDA, έδειξαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο
ποικιλιών, στις διαφορετικές μεταχειρίσεις.
15
1 έτος
(1.1.2016-1.12.2016)
α.
Μελέτη της ανθεκτικότητας στελεχών φυτοπαθογόνων μυκήτων σε φυτοφάρμακα.
β.
Μελέτη της ανθεκτικότητας και της προσαρμογής στελεχών φυτοπαθογόνων μυκήτων
(πχ.
Monillinia
spp,
Phytophthora
spp) σε διάφορα μυκητοκτόνα. Στόχος της μελέτης είναι η
εφαρμογή υπαρχουσών και η ανάπτυξη νέων μεθόδων ανίχνευσης ανθεκτικών στελεχών
φυτοπαθογόνων μυκήτων.
γ.
Πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική ανασκόπηση μελετών ανθεκτικότητας και προσαρμο-
γής στελεχών φυτοπαθογόνων μυκήτων (πχ.
Monillinia
spp,
Phytophthora
spp) σε διάφορα
μυκητοκτόνα και συντάχτηκε το επιστημονικό κείμενο για την υποβολή τμήματος πρότα-
σης που υπεβλήθη για χρηματοδότηση από τρίτο φορέα. Συλλέχτηκαν είδη μυκήτων του
γένους
Phytophthora
που απομονώθηκαν από φυτά που έχουν δεχτεί επεμβάσεις με μυκη-
τοκτόνα.
16
6 μήνες
(1.7.2016-1.12.2016)
α.
Μελέτη έκφρασης γονιδίων σε φυτά κολοκυθιού μετά την εφαρμογή βιοδιεγερτών
β.
Μελέτη έκφρασης γονιδίων σε φυτά κολοκυθιού μετά την εφαρμογή βιοδιεγερτών για την
καταπολέμηση του παθογόνου
Podosphaera xanthii.
γ.
Διερευνήθηκε η επίδραση του βιοδιεγέρτη Regalia® στην έκφραση αντιπροσωπευτι-
κών γονιδίων δεικτών παθογένειας (pathogenesis related 1 (PR1), β-1,3 glucanase (PR2),
phenylalanine ammonia lyase (PAL), 9-lipoxygenase (LOX-9)), μετά από εφαρμογή του στο
φύλλωμα φυτών κολοκυθιού (
C. pepo
var compokolokytho) και με επακόλουθη μολυνση (ή
χωρίς μόλυνση) με το παθογόνο
Podosphaera xanthii
. H εφαρμογή του βιοδιεγέρτη οδήγη-
σε σε αύξηση των επιπέδων μεταγραφής των επαγώμενων από Σαλικυλικό οξύ (SA) γονιδί-
ων PR1, PR2 και PAL κατά τις πρώτες τέσσερις ημέρες μετά τη μόλυνση με το παθογόνο, με
διαφορετικά πρότυπα απόκρισης στο χρόνο. Η μέγιστη τιμή σχετικής γονιδιακής έκφρασης
παρατηρήθηκε στο μεταγραφήμα του PR1 κατά τη διάρκεια της πρώτης ημέρας, υποδηλώ-
νοντας πιθανή επίδραση του
R. sachalinensis
σε φυτά
C. pepo
με τη μορφή “priming”.
Α/Α Διάρκεια
α. Τίτλος, β. Σκοπός, γ. Εκτελεσθείσα εργασία το έτος 2016
17
1 έτος
(1.1.2016-1.12.2016)
α.
Φυτοχημική ανάλυση εκχυλισμάτων της ελληνικής χλωρίδας με εντομοκτόνο και μυκητο-
κτόνο δράση. Απομόνωση και διευκρίνηση της δομής βιοδραστικών μορίων.
β.
Σκοπός του έργου είναι η διευκρίνηση νέων μορίων φυτικής προέλευσης που παρουσι-
άζουν εντομοκτόνο δράση, και θα είχαν τη δυνατότητα να αποτελέσουν οδηγό για την
ανάπτυξη αγροχημικών σκευασμάτων φυσικής προέλευσης. Επιλέχθησαν 28 εκχυλίσματα
φυτών της ελληνικής χλωρίδας από μία χημειοθήκη περίπου 2000 φυσικών εκχυλισμάτων
και τα οποία έδειξαν κάποια εντομοκτόνο δράση βάσει προκαταρκτικών ελέγχων. Τα εκχυ-
λίσματα αυτά επαναξιολογούνται πιο λεπτομερώς και παράλληλα πραγματοποιείται η φυ-
τοχημική τους ανάλυση με σύγχρονες αναλυτικές και παρασκευαστικές χρωματογραφικές
μεθόδους.
γ.
Είκοσι αιθανολικά εκχυλίσματα, δοκιμάστηκαν
in vitro
για πιθανή δράση τους ενάντια σε
2 στελέχη του μύκητα
Phytophthora nicotianae
. Στα πλαίσια του προγράμματος πραγμα-
τοποιήθηκαν βιοδοκιμές παρεμπόδισης ανάπτυξης του μυκηλίου των προαναφερόμενων
στελεχών σε δοκιμές με δίσκους εμποτισμένους στα εκχυλίσματα και σε μεταγενέστερο
στάδιο, επιλεγμένων εκχυλισμάτων σε δοκιμές όπου χρησιμοποιήθηκαν διαφορετικές συ-
γκεντρώσεις εκχυλισμάτων (βιοδοκιμές σε υποστρώματα με άγαρ με ενσωμάτωση των
υπό μελέτη εκχυλισμάτων). Προσδιορίστηκαν οι συγκεντρώσεις που προκαλούσαν 50%
και 95% παρεμπόδιση ανάπτυξης του μυκηλίου (ΕC
50
και EC
95
). Η εργασία αυτή αποτέλεσε
τμήμα μιας παρουσίασης σε συνέδριο και δημοσιεύτηκε με τον τίτλο ‘Exploitation of agro-
industrial by-products for recovery of bioactive compounds with applications in pest ma-
nagement’
Planta Med
; 81(S 01): S1-S381, 2016.
Β
Β. ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΜΕΝΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ανταγωνιστικά Προγράμματα
Α/Α
α. Διάρκεια
β. Πηγή
χρηματοδότησης
α. Τίτλος, β. Σκοπός, γ. Εκτελεσθείσα εργασία το έτος 2016
1
α. τέσσερα (4) έτη
(2015-2018)
β. Ε.Ε.
α.
Εφαρμογή της αλληλούχησης νέας γενιάς (NGS) για τη μελέτη και διάγνωση ιολογικών
ασθενειών στη γεωργία (COST Action number FA1407).
β.
Ο κύριος σκοπός του έργου είναι η προώθηση και ο συντονισμός των προσπαθειών
των φυτο-ϊολόγων στον τομέα της σύγχρονης τεχνολογίας βαθιάς αλληλούχησης νέας
γενιάς (Next Generation Sequencing, NGS) για τη μελέτη και διάγνωση ιώσεων σε οικο-
νομικά σημαντικά γεωργικά κυρίως προϊόντα (φυτά, σπόροι) αλλά και σε δασικά είδη ή
λοιπά υποστρώματα (έντομα, νερό, έδαφος κλπ.).
γ.
Οι πρόσφατες εξελίξεις στις τεχνολογίες αλληλούχησης νέας γενιάς (next generation
sequencing, NGS) και στη βιοπληροφορική έχουν ανοίξει νέους ορίζοντες για την ταυ-
τοποίηση και την ανίχνευση ιών και ιοειδών. Νέοι ιοί και νέα στελέχη συνεχώς ανα-
καλύπτονται αλλά ταυτόχρονα προκύπτουν και γενικότερα θέματα που αφορούν στο
βιολογικό χαρακτηρισμό των νέο-προσδιορισθέντων ιών και στις επιπτώσεις τους
όχι μόνο σε επιστημονικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο επικινδυνότητας, φυτοϋγείας,
ρυθμιστικών κανονισμών και εμπορικών συνδιαλλαγών. Λαμβάνοντας υπόψη τα υφι-
στάμενα ρυθμιστικά πλαίσια για τους γνωστούς ιούς, έγινε πρόταση επιστημονικού
πλαισίου με ιεραρχημένα στάδια και κατευθυντήριες οδηγίες με σκοπό τον αποτελε-
σματικό βιολογικό χαρακτηρισμό και αξιολόγηση της επικινδυνότητας ενός ιού που
ανιχνεύεται για πρώτη φορά με την τεχνολογία NGS. Το σχέδιο πλαισίου δημοσιεύθη-
κε σε έκριτο επιστημονικό περιοδικό ελεύθερης πρόσβασης (Μassart et al., 2017) και
παρουσιάστηκε σε εθνικό επίπεδο στο 18
ο
Πανελλήνιο Φυτοπαθολογικό Συνέδριο.
