88
Πιο συγκεκριμένα, οι πιο σημαντικές αλλοιώσεις παρατηρήθηκαν στην ανάπτυξη σωμιτών και
μυϊκών ινών καθώς και στο σχηματισμό των τριών τμημάτων του εγκεφάλου (προσεγκέφαλος,
μεσεγκέφαλος και τελεγκέφαλος). Επιπλέον, στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα παρατηρήθηκε η
δημιουργία μιας σχισμής κατά μήκος του εγκεφάλου, η οποία δεν εμφανίζεται σε φυσιολογικά έμβρυα.
Σημειώθηκε επίσης σοβαρή υποπλασία της κάτω γνάθου και σε ορισμένες περιπτώσεις παντελής
έλλειψη αυτής, καθώς και υποπλασία των βραγχιακών τόξων. Η έκθεση των εμβρύων στην ουσία
FON επηρέασε επιπλέον τον καρδιακό σχηματισμό, προκάλεσε τη δημιουργία μαζικού περικαρδιακού
οιδήματος και δυσλειτουργία του καρδιακού παλμού. Τα ανωτέρω ευρήματα συνάδουν σε μεγάλο
βαθμό με τα ευρήματα που έχουν παρατηρηθεί σε επίμυες και ως εκ τούτου η συγκεκριμένη μελέτη
απέδειξε ότι το ψάρι zebrafish αποτελεί ένα εξαιρετικό σύστημα για τη μελέτη των τοξικών ιδιοτήτων
χημικών ουσιών κατά την ανάπτυξη.
Τ
ΜΗΜΑ
Ελέγχου Γεωργικών Φαρμάκων και Φυτοφαρμακευτικής
Ε
ΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
Τοξικολογικού Ελέγχου Γεωργικών Φαρμάκων
Υ
ΠΕΥΘΥΝΕΣ
Ε
ΡΓΟΥ
Δρ Μ. Ζούπα, Δρ Κ. Μαχαίρα
Ε
ΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟ
Π
ΡΟΣΩΠΙΚΟ
Μ. Μεϊντάνης
Δ
ΙΑΡΚΕΙΑ
Ε
ΡΓΟΥ
Συνεχιζόμενο
Κ
ΑΛΥΨΗ
Δ
ΑΠΑΝΗΣ
100% ΜΦΙ
4.4.12 Ανίχνευση χημικών ουσιών για την ταυτοποίηση ενδοκρινικών απορυθμιστών
(Screening of chemical substances for the identification of endocrine
disruptors according to different options in the context of an Impact
Assessment)
Μία από τις σημαντικότερες επιδράσεις από την έκθεση σε γεωργικά φάρμακα αφορά στην
απορύθμιση του ενδοκρινικού συστήματος. Ωστόσο δεν έχει καθοριστεί με σαφήνεια το πλαίσιο των
κριτηρίων και η προσέγγιση που θα πρέπει να εφαρμόζεται προκειμένου να χαρακτηριστεί ένα
γεωργικό φάρμακο ή μια οποιαδήποτε ουσία, χημική ή φυσική, ως ενδοκρινικός απορρυθμιστής. Το
θέμα αυτό αποτελεί την απόλυτη προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή διότι κρίνεται ως
ιδιαίτερα υψηλής σημασίας για την ανθρώπινη υγεία αλλά και για τους διάφορους οργανισμούς του
περιβάλλοντος. Όπως προκύπτει απο πληθώρα επιστημονικών δημοσιεύσεων, μεγάλος αριθμός
ουσιών, κυρίως γεωργικών φαρμάκων, ενοχοποιούνται ότι προκάλεσαν σε πληθυσμούς ψαριών αλλά
και άλλων οργανισμών αλλαγή φύλου και στειρότητα. Για το λόγο αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
αποφάσισε την προκήρυξη και χρηματοδότηση του έργου «Screening of chemical substances for the
identification of endocrine disruptors according to different options in the context of an Impact
Assessment». Σκοπός του έργου αυτού είναι η ανίχνευση χημικών ουσιών που δρουν ως ενδοκρινικοί
απορρυθμιστές, αξιολογώντας τις επιπτώσεις τους στην ανθρώπινη υγεία και στους οργανισμούς μη –
στόχους. Οι χημικές ουσίες που εξετάζονται ανήκουν σε τρεις ευρύτερες κατηγορίες:
-
Δραστικές ουσίες γεωργικών φαρμάκων
-
Δραστικές ουσίες βιοκτόνων προϊόντων
-
Γενικά χημικά, τα οποία εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού REACH, του
Κανονισμού καλλυντικών προϊόντων και της Οδηγίας- Πλαίσιο περί Υδάτων καθώς και ουσίες
άλλης φύσης.
Η αξιολόγηση και κατηγοριοποίηση των ουσιών γίνεται με βάση τα διαφορετικά κριτήρια που
περιγράφονται στον Οδικό Χάρτη (Roadmap) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το χαρακτηρισμό των
ουσιών ως ενδοκρινικούς απορρυθμιστές.
Η μεθοδολογία (screening methodology) που χρησιμοποιήθηκε αναπτύχθηκε αρχικά από το
Joint Research Center της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και παρουσιάστηκε στην εναρκτήρια συνάντηση
του έργου που έγινε στην Ispra το Μάιο του 2015. Στη συνέχεια η εν λόγω μεθοδολογία εφαρμόστηκε
από το ΜΦΙ στην πιλοτική φάση υλοποίησης του έργου. Τα συμπεράσματα της εφαρμογής της εν
